نیرومندترین گزینه پیشگیرانه آلزایمر ورزش است که تاثیری دوجانبه بر خطر بیماری آلزایمر به جا می گذارد. از یک سو به حفظ هم ایستایی گلوکز بدن کمک می کند و از سوی دیگر سلامت عروقی ما را بهبود می بخشد. تمرینات استقامتی ورزشی، موادی تولید می کنند که مستقیما مناطق مسئول شناخت و حافظه مغز را هدف قرار می دهند، به علاوه این تمرینات به کاهش التهاب و فشار اکسایشی نیز کمک می کنند. تمرینات ورزشی قدرتی نیز احتمالا به همین اندازه مهم اند؛ مطالعه ای، پس از بررسی نزدیک به نیم میلیون بیمار بریتانیایی، دریافت که قدرت محکم گرفتن با دست، یعنی معرف عالی قدرت کلی، به نحوی نیرومند و معکوس با بروز زوال عقل رابطه دارد. هرچه قدرت گرفتن فرد بیشتر باشد، خطر ابتلای او به زوال عقل کمتر خواهد بود.
خواب هم از ابزارهای بسیار نیرومند در برابر آلزایمر است. خواب مجالی است که طی آن مغز ما خودش را التیام می بخشد؛ در همان حالی که ما در خواب عمیق به سر می بریم، مغز مشغول نظافت خانه است و زباله های درون سلولی را، که می توانند بین نورنهای ما تجمع یابند، پاک سازی می کند. اختلالات خواب و کم خوابی از عوامل بالقوه افزایش خطر بروز زوال عقل محسوب می شوند. اگر خواب ناکافی با فشار روانی زیاد و سطوح بالای کورتیزول همراه شود تقریبا میزان خطر را چند برابر خواهد ساخت، چرا که مقاومت به انسولین را به دنبال می آورد و توامان به هیپوکامپ نیز آسیب می رساند. به علاوه، هایپرکورتیزولمی (کورتیزول بیش از حد ناشی از فشار روانی) ترشح ملاتونین را مختل می کند، همان هورمونی که در حالت طبیعی به مغز ما می گوید زمان خوابیدن فرا رسیده است. و بدین ترتیب احتمالا به پیشگیری از مرگ نورن ها و اختلالات شناختی کمک می کند.
یکی دیگر از عوامل خطر نسبتا شگفت انگیز پیش بینی کننده بروز آلزایمر کاهش حس شنوایی است؛ مطالعات آشکار ساخته اند که کاهش شنوایی آشکارا با بیماری آلزایمر مرتبط است، اما نشانه مستقیم بیماری به حساب نمی آید. در عوض، به نظر می رسد کاهش حس شنوایی احتمالا به شکل علی با زوال شناختی مرتبط باشد چرا که افراد کم شنوا به عقب نشینی و کناره جویی از تعامل با دیگران تمایل دارند. وقتی مغز از ورودی ها - در این مورد، ورودی های شنیداری - محروم می شود، به سوی پلاسیدگی پیش خواهد رفت. بیماران کم شنوا حس معاشرت پذیری، تحریک فکری و ارتباط را از دست می دهند. شاید تجویز سمعک برای آنها بتواند به کاهش برخی از این نشانه ها کمک کند.
یکی دیگر از مداخلات شگفت انگیزی که می توانند به کاهش التهاب نظام مند و احتمالا پایین آوردن خطر بیماری آلزایمر کمک کند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است؛ درست خواندید: نخ دندان! پژوهش های زیادی حاکی از آن هستند که سلامت دهان و به ویژه وضعیت بافت لثه با سلامت کلی ارتباط دارد. پژوهشگران دریافته اند که به ویژه عامل بیماری زایی به نام باکتری پی. گینگیوالیس که معمولا بیماری لثه را به دنبال می آورد مسئول افزایش سطوح بالای نشانگرهای التهابی است.
یکی دیگر از اموری که به تازگی به جعبه ابزار پیشگیری از زوال عقل ( و بیماری تصلب شرایین) افزوده شده است استفاده از سونای خشک است. حداقل چهار جلسه سونا در هفته، به مدت حداقل بیست دقیقه طی هر جلسه، در دمای ۸۲ درجه سانتیگراد یا بالاتر نقطه مطلوبی برای کاهش خطر حدودا ۶۵ درصدی بروز آلزایمر ( و کاهش ۵۰ درصدی خطر بیماری تصلب شرایینی ) است.
بطور کلی راهبرد ما باید بر این اصول استوار است
۱- آنچه برای قلب خوب است برای مغز هم خوب است. بدین معنا که سلامت عروقی در حفظ سلامت مغز نقشی بسیار مهم ایفا می کند.
۲- آنجه برای کبد و لوزالمعده خوب است برای مغز نیز خوب است. پس سلامت سوخت و سازی در حفظ سلامت مغز نقشی بسیار مهم ایفا می کند.
۳- وقت طلاست. ما باید هرچه زودتر به پیشگیری بیندیشیم، و هرچه شرایط ژنتیکی بیشتر علیه شما هستند، باید سخت تر تلاش کنید و زودتر دست به کار شوید.
۴- نیرومندترین ابزار ما جهت پیشگیری از زوال شناختی ورزش است. ورزش از جهات مختلف ( عروقی و سوخت وسازی) به حفظ سلامت مغز یاری می رساند. تمرینات ورزشی پایه و اساس برنامه پیشگیری از آلزایمر است.