افزایش حداکثر جذب اکسیژن شما را به لحاظ کارکردی جوان تر می کند به عبارت دیگر ارتباط نیرومندی میان حداکثر حجم جذب اکسیژن با طول عمر وجود دارد. مطالعه ای آشکار ساخت که بالاتر رفتن حداکثر حجم جذب اکسیژن در افراد سالمند به میزان ۶ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه با افزایش ۲۵ درصدی ظرفیت هوازی، معادل با دوازه سال جوان تر شدن است. به خاطر داشته باشید که افزایش حداکثر حجم جذب اکسیژن، به هر میزانی، زندگی امروز و آینده شما را نه تنها از منظر طولانی تر شدن که از منظر کیفیت نیز بهبود می بخشد.
آمادگی قلبی تنفسی یا هوازی بدین معناست که بدن شما تا چه حد قادر است به عضلاتتان اکسیژن برساند و عضلاتتان تا چه حد می توانند با به کارگیری این اکسیژن شما را قادر به دویدن، دوچرخه سواری یا شنا در مسافت های طولانی کنند. نقطه اوج آمادگی هوازی، که بر حسب حداکثر حجم جذب اکسیژن بدن اندازه گیری می شود، احتمالا نیرومندترین شاخص طول عمر است. حداکثر حجم جذب اکسیژن نشان دهنده حداکثر سرعتی است که فرد می تواند طی آن از اکسیژن استفاده کند. هر قدر حداکثر حجم جذب اکسیژن افراد بالاتر باشد، می توانند برای ساختن ATP اکسیژن بیشتری مصرف کنند و سریع تر بدوند یا دوچرخه برانند. به طور خلاصه، آنها توانمندی های بدنی بالاتری دارند. تحقیقات نشان داده است که افرادی که حداکثر حجم جذب اکسژن در آنان بر حسب سن و جنسیتشان کمتر از حد متوسط است(یعنی بین صدک ۲۵ تا ۵۰)، در مقایسه با افراد قرار گرفته در چارک بالایی (صدک ۷۵ تا ۹۷) دو برابر بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از همه دلایل هستند. بنابراین، خطر نسبی مرگ ناشی از آمادگی قلبی تنفسی ضعیف حتی از خطر سیگار کشیدن هم بالاتر است.
چرا حداکثر حجم اکسیژن مهم است؟
زیرا این مولفه، معیار خوبی برای سنجش توانایی جسمانی ما به حساب می آید. حداکثر حجم اکسیژن به ما می گوید از پس انجام چه کارهایی برمی آییم و از پس انجام دادن چه کارهایی برنخواهیم آمد. سطح حجم جذب اکسیژن تا حد زیادی با افزایش سن کاهش پیدا می کند و چنین کاهشی هم تا حد زیادی با افول ظرفیت کارایی افراد مطابقت دارد. هرچه نمره حداکثر حجم اکسیژن پایین تر برود، کارهایی که قادر به انجام دادنشان هستید هم کمتر می شوند. حداکثر حجم جذب اکسیژن همواره و صرف نظر از سنتان، با تمرین کردن قابل بهبود است. باور نمی کنید؟ پس اجازه دهید یک مرد فرانسوی شگفت انگیز به نام روبر مرشان را به شما معرفی کنم؛ وی در سال ۲۰۱۲ و در ۱۰۱ سالگی، با دوچرخه سواری با سرعت ۲۴.۲۵ در ساعت رکورد جهانی این رشته را در رده سنی اش را به نام خود ثبت کرد. ظاهرا او از این عملکرد چندان راضی نبود، بنابراین تصمیم گرفت تا سخت تر تمرین کند. بنابراین با پیروی از برنامه سفت و سخت طراحی شده توسط مربیان و فیزیولوژیست های برتر، توانست حداکثر حجم اکسیژن خود را از ۳۱ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه به ۳۵ افزایش دهد و دو سال بعدتر و در ۱۰۳ سالگی با شکستن رکورد خودش، بیست و هفت کیلومتر را ظرف یک ساعت رکاب زد. چنین رکوردی حیرت انگیز است و نشان می دهد که هیچگاه برای بهبود حداکثر حجم جذب اکسیژن دیر نیست.
چطور بدانیم میزان حجم جذب اکسیژن ما چقدر است؟
آزمون حداکثر حجم جذب اکسیژن مستلزم رکاب زنی با دوچرخه ثابت یا دویدن بر تردمیل با شدت هرچه بیشتر است، در حالی که برای سنجش میزان مصرف اکسیژن و دی اکسید کربن تولید شده، ماسکی بر صورت شما قرار گرفته است. حداکثر میزان اکسیژن مصرفی شما معمولا نزدیک به نقطه ای است که در آن کم می آورید. یعنی نقطه ای که دیگر نمی توانید به حرکت ادامه دهید نمایانگر حداکثر حجم جذب اکسیژن شما خواهد بود.